اَلآثار، كتابي فقهي به زبان عربي در ابواب گوناگون فقه حنفي، نوشتة ابوعبدالله محمد بن حسن بن فرقد شيباني (132ـ189ق/750ـ 805م)، فقيه حنفي و از شاگردان بي‌واسطة ابوحنيفه و مالك بن انس، و يكي از بنيادگذاران فقه حنفي كه بيشتر آثارش را در ان زمينه نگاشته است.
شيباني الآثار را از شرح باب وضو در فقه آغاز كرده و پس از آن ساير شاخه‌هاي فرعي فقه حنفي را تشريح كرده است. روش او در تدوين اين كتاب و ديگر كتابهايش، مقدم دانستن حديث بر رأي است، اما رأي را نيز يكسره نفي نكرده است.
اين كتاب را نخستين‌بار، عبدالحي لكهنوي در 1301ق/1884م در لكهنو و ديگر بار خود او آن را در 1309ق/1892م در لاهور همراه با توضيحاتي به زبان اردو به چاپ رسانده است. پس از آن چند بار ديگر تجديد چاپ شده و در 1384ق/1964م نيز به كوشش ابوالوفاي افغاني در كراچي (پاكستان) به چاپ رسيده است. نسخه‌هاي خطي آن در كتابخانة مدرسية فيضية قم، موزة بريتانيا و كتابخانه‌هاي هند و تركيه و كشورهاي عربي موجود است.

مآخذ: بروكلمان (آلماني)، ص 288ـ291؛ جامعه‌الدول العربيه، مجله معهد المخطوطات العربيه، 9(1)/36؛ سركيس، معجم المطبوعات، 2/1164؛ سزگين (عربي)، 2/52 ـ73؛ فيضية قم، فهرست خطي، 1/3ـ4؛ كحاله، عمر رضا، المنتخب من مخطوطات المدينه المنوره، دمشق، مجمع اللغه العربيه،‌1973م، ص 17؛ مكتبه كوپريلي، فهرس مخطوطات، 1/126؛ منجد، صلاح‌الدين، معجم ‌المخطوطات المطبوعه، بيروت، دارالكتاب الجديد، 1400ق، 2/86.
سيدعلي آل‌داود